Friday, December 14, 2007

cebeliye, kutnu


Posted by Picasa
Daha önce nette bu taraftaki şehirleri araştırırken kutnu dokumacılığı hakkında bir şeyler okumuştum. Urfada bedestanda alışveriş yaparken bunu hatırladım ve o yüzden aldım. Ama adı aklıma gelmemişti. Urfada bu kumaşa cebeliye deniyormuş. Benim aldığım kutnuyu suriyeden getirmişler. Ama asıl kutnu kumaşı gaziantepte ünlü. Gaziantep'te yaşları 70'in üzerinde olan birkaç kutnu kumaş ustası kalmış. 16. yüzyıldan itibaren Gaziantep'te dokunan kutnu kumaş, halbuki eskiden Anadolu'da alımlı giyinmek isteyen pek çok insanın hayallerini süslermiş. Kutnulara en çok itibar eden kişilerin başında padişahlar gelirmiş. Bu kumaştan yapılan padişah kaftanları hem zarafet, hem de onların görkemlerinin sembolü olarak görülüyormuş. Padişahlara hediye edilen eşyaların envanterinin tutulduğu 'hediye defterleri'nde sıklıkla adına rastlanan kutnuların ünü Osmanlı coğrafyasını aşarak, Avrupa'nın birçok yerine hatta Amerika'ya kadar ulaşmış. Osmanlı ile ABD arasında yapılan 'ticaret antlaşmaları'nda da adı geçen kutnulara itibar eden diğer bir millet de İngilizlermiş. Öyle ki, İngilizler bir dönem istedikleri miktarda sipariş gönderilmeyince bu kumaşın taklidini dokumak için kendi ülkelerinde bir kutnu kumaş atölyesi bile kurmayı denemişler ama başaramamışlar. Parlak ve mat çizgilerin yan yana gelmesiyle oluşan kutnuların üzerinde başta çiçek olmak üzere çeşitli motifler var. Başta 'Sultan', 'Mecidiye', 'Hindiye', 'Kemha', 'Darıca', 'Zincirli', 'Sedefli' ve 'Çiçekli' olmak üzere birçok çeşidi var.kutnularda hakim renk olarak sarı tercih ediliyor. Sarının yanında kırmızı, mor, yeşil, bordo, pembe, mavi ve siyah renkleri kullanılıyor. Eskisi kadar olmasa da, başta Gaziantep olmak üzere Anadolu'nun birçok yerinde hâlâ özel günlerde kutnu kumaştan üretilen elbiseler tercih ediliyormuş. Bana satış yapan adam neden bu kadar az alıyorsunuz bundan gömlek çıkmaz ki demişti. Daha çok kadınlar elbise ve gömlek için alıyorlarmış ve düğüne giderken giyiyorlarmış. Biz daha çok foklorik giysilerde kutnu kumaşını görüyoruz. Ben koltuğa silindir şeklinde kırlent yapmak için aldım. Bakalım evimize taşınabilirsek, kırlenti de dikmeyi deneyeceğim. Kutnu Anadolu Selçukluları'ndan beri Anadolu'da kullanılıyormuş ve tarihte en şaşalı dönemini 19. yüzyılın sonlarına doğru yaşamış. 1960'larda ise Gaziantep'in merkezinde ve köylerinde üçbine yakın tezgâh varmış.
ben resimde görülenlerden üstten 5. sinden aldım. zaten benim aldığım yerde tek çeşit vardı.
sanırım bundan sonra yazamam. çünkü hem bilgisayarın kablosunda sorun var hem de evi toparlamam lazım. diyarevimizde sadece üç gecemiz kaldı. aslında yazmam gereken daha doğrusu buraya geçirmem gereken bir yzım daha var. taa ramazanda 27 şehit sahabe camiini ziyaret ettik ve o dönemde yazmıştım, resimleri de güzel ama o dönemde bilgisayar çöktü ve ben de bir türlü o yazıyı yayınlayamadım.
bugün mehmet ben uyurken aradı ve güzel bir haber verdi, İnşallah o da ocağın 4'ünde buradan ayrılacak.
şimdiden herkesin bayramı kutlu olsun. Allah herkesin kurbanını kabul etsin. en kısa zamanda görüşmek üzere.

No comments: